[Show as slideshow]

◄1234►

Banica – wieś położona w Beskidzie Niskim w gminie Uście Gorlickie (pow. gorlicki, woj. małopolskie). Drewniana cerkiew grecko-katolicka p.w Świętych Kosmy i Damiana z 1797 roku, przebudowana w 1898 roku. Obok znajduje się drewniana dzownnica-brama zbudowana w końcu XIX wieku. Obecnie użytkowana jest jako kościół rzymsko-katolicki.

Bonarówka – wieś położona w Kotlinie Jasielsko-Krośnieńskiej w gminie Strzyżów (pow. strzyżowskim, woj. podkarpackie). Około roku 1460 erygowano pierwszą prawosławną cerkiew, którą w 1630 roku przekształcono w grecko-katolicką. Drewniana cerkiew grecko-katolicka pw. Opieki Bogurodzicy powstała w pierwszej połowie XVII wieku. Trójdzielna budowla trójkopułowa została gruntownie przebudowana w 1841 roku. W końcu XIX wieku do nawy dostawiono wysoką wieżę, która skryła babiniec. Obecnie jest ona użytkowana jako kościół rzymskokatolicki, będący filią parafii w Żyznowie. We wsi zachował się stary cmentarz grecko-katolicki.

Bystre – wieś położona w Górach Sanocko-Turczańskich w gminie Czarna (pow. bieszczadzki, woj. podkarpackie). Drewniana cerkiew greckokatolicka pw. Św. Michała Archanioła zbudowana została na miejscu poprzedniej świątyni z 1680 roku. Orientowana, trójdzielna budowla o konstrukcji zrębowej jest przykładem narodowego stylu ukraińskiego. Jej projektantem był prawdopodobnie lwowski architekt Wasyl Nahirnyj. Murowaną parawanową dzownnicę wzniesiono w 1939 roku. Od 1951 roku nieużytkowany zespół cerkiewny ulegał stopniowemui niszczeniu. Obecnie jest pod opieką Towarzystwa Opieki nad Zabytkami.

Chyrowa (do 1968 roku Hyrowa) – wieś położona na Pogórzu Bukowskim w gminie Dukla (pow. krośnieński, woj. podkarpackie). Drewniana cerkiew pw. Opieki Bogurodzicy z 1771 roku prezentuje typ świątyni charakterystyczny dla środkowej i wschodniej Łemkowszczyzny. Cechują ją wielopolowe sklepienia zrębowe. Obecnie użytkowana jest ona jako kościół rzymsko-katolicki.

Czarna – wieś położona w Beskidzie Niskim w gminie Uście Gorlickie (pow. gorlicki, woj. małopolskie). Drewniana cerkiew grecko-katolicka pw. Św. Dymitra została wzniesiona 1764 roku. Obecnie użtkkowana jest jako kościół rzymsko-katolicki.

Daliowa – wieś w Beskidzie Niskim w gminie Jaśliska (pow. krośnieński, woj. podkarpackie). Cerkiew grecko-katolicka pw. Św. Paraskewy wzniesiono w 1933 roku na miejscu poprzedniej, która spłonęła w 1931 roku.  Jest to budowla orientowana, zbudowana w narodowym stylu ukraińskim na planie krzyża. Nad nawą znajduje się pojedyncza kopuła, a nad ramionami krzyża dachy dwuspadowe. Całość otacza daszek okapowy. Po Akcji „Wisła” w 1947 roku, kiedy wysiedlono stąd Łemków, cerkiew została przejęta przez miejscowy PGR i zamieniona na magazyn. Po 1989 roku dzięki pomocy Łemków z Ameryki została ona odnowiona i ponownie konsekrowana w 1995 roku. Jej pierwotne wyposażenie zachowało się jedynie we fragmentach. Ikony znajdują się obecnie w Muzeum Narodowym we Lwowie. Okazjonalnie w wybrane święta odbywają się tu nabożeństwa.

Hoszowczyk – wieś w Górach Turczańsko-Sanockich w gminie Ustrzyki Dolne (pow. bieszczadzki, woj. podkarpackie). Cerkiew grecko-katolicka pw. Narodzenia Matki Bożej została zbudowana w 1926 roku. Po drugiej wojnie światowej znalazła się ona na terytorium ZSRR. Po tzw. „wyrównaniu granicy” w 1951 roku wróciła do Polski. Przesiedleńcy z okolic Sokala próbowali kilkarotnie odprawiać tu msze. Potem opuszczona cerkiew niszczała. Nie zachowały się żadne elementy pierwotnego wyposażenia. Od 1970 roku pełni ona funkcje kościoła rzymsko-katolickiego. Podczas remontu w 2002 roku odkryto pod okapem prezbiterium duży skład amunicji z czasów drugiej wojny światowej. Cerkiew jest budowlą orientowaną, trójdzielną o konstrukcji zrębowej wzniesioną na planie krzyża greckiego. Do prezbiterium przylegają dwie zakrystie. Nad nawą znajduje się kopuła na ośmiobocznym bębnie.

Hoszów – wieś w Górach Turczańsko-Sanockich w gminie Ustrzyki Dolne (pow. bieszczadzki, woj. podkarpackie). Budowę drewnianej cerkwi grecko-katolickiej pw. św. Mikołaja  rozpoczęto w latach trzydziestych XX wieku. Prace budowlane przerwał wybuch wojny we wrześniu 1939 roku. W czasie wojny Niemcy urządzili tu skład amunicji, której wybuch znacznie uszkodził nieukończoną budowlę. Po wojnie wieś znalazła się w granicach ZSRR. Do Polski powróciła w wyniku tzw. „wyrównania granicy” w 1951 roku. Cerkiew wtedy była już ukończona. Można więc przypuszczać, że w latach 1945 – 1951 służyła mieszkańcom jako świątynia. Potem była opuszczona i stopniowo niszczała. Przez pewien czas pełniła nawet funkcję owczarni. Od 1970 roku pełni ona funkcję kościoła rzymsko-katolickiego.

Obiekt wzniesiony został w tzw. stylu narodowym ukraińskim,ale widać w nim również wpływy Huculszczyzny.Jest to budowla trójdzielna wzniesiona na planie krzyża greckiego o konstrukcji zrębowej. Nad nawą znajduje się kopuła na ośmiobocznym tamburze.

Izby – wieś w Beskidzie Niskim w gminie Uście Gorlickie (pow. gorlicki, woj. małopolskie). Murowana cerkiew grecko-katolicka pw. św. Łukasza Ewangelisty została wzniesiona w 1886 roku na miejscu wcześniejszej, drewniane świątyni, z której przeniesiono uchodzący za cudowny obraz Matki Bożej.  Ściągali tu liczni pielgrzymi, a świątynia uznana została w 1872 roku za sanktuarium Maryjne. W 1928 roku większość ludności przeszła do cerkwi prawosławnej i odtąd kult zaczął zanikać. Opuszczona cerkiew niszczała, a większość jej wyposażenia rozkradziono. Cudowny obraz w 1955 roku przeniesiono do kościoła w Bereście tutaj pozostawiając kopię. Cerkiew wzniesiono z kamienia w stylu późnoklasycystycznym. Składa się ona z trójprzęsłowej nawy, półkoliście zamkniętego prezbiterium i transeptu z ramionami zamkniętymi również półkoliście. Do nawy od frontu przylega wysoka, trójkondygnacyjna wieża zwieńczona baniastym hełmem z latarnią. We wnętrzu świątyni zachowały się fragmenty ikonostasu z 1888 roku oraz ikony św. Michała Archanioła i św. Łukasza Ewangelisty z XIX wieku. Ołtarz główny pseudoklasycystyczny z drugiej połowy XIX wieku ma kształt konfesji. W pseudobarokowych ołtarzach bocznych z konca XIX wieku zachowały się obrazy Wniebowzięcia NMP, św. Mikołaja i Umycie nóg Chrystusa. Zachowała się także pseudobarokowa ambona z końca XIX wieku.

Komańcza – wieś w Beskidzie Niskim w gminie Komańcza (pow. sanocki, woj. podkarpackie). Dawna cerkiew grecko-katolicka pw. Opieki Matki Bożej od 1963 roku jest świątynią prawosławną. Cerkiew ta w 2006 roku spłonęła całkowicie wraz z wyposażeniem. Została ona odbudowana w kształcie sprzed pożaru. Jest ona jednym z przykładów wschodniołemkowskiego (tzw. osławskiego) budownictwa sakralnego. W Komańczy jest również cerkiew grecko-katolicka pw. Opieki Matki Bożej „Pokrowy”. Budynek został przeniesiony ze wsi Dudyńce (gm. Bukowsko, pow. sanocki) w 1988 roku. Drewnianą budowlę osadzono na wysokiej murowanej podstawie. Znajdowało się tu Muzeum Kultury Łemkowskiej. Z powodu braku miejsca zostało ono zlikwidowane. Część sprzętów codziennego użytku przeniesiomo do skansenu w Sanoku, a resztę rozdano mieszkańcom.

Konieczna – wieś w Beskidzie Niskim w gminie Uście Gorlickie (pow. gorlicki, woj. małopolskie). Dawna cerkiew grecko-katolicka pw. św. Bazylego wzniesiono w latach 1903 – 1905. Po wysiedleniu ludności łemkowskiej w ramach Akcji „Wisła” w 1947 roku użytkowana była sporadycznie. Po 1957 roku, kiedy część ludności powróciła na ojcowiznę  odprawiano tu nabożeństwa wg obrądku bizantyjsko-ukraińskiego. Po aresztowaniu  w 1961 roku duchownego grecko-katolickiego świątynię pod opiekę przejęli duchowni prawosławni z Bartnego. Cerkiew jest drewnianą budowlą trójdzielną, orientowaną. Nawa zbudowana jest na planie kwadratu. Przylega do niej wieloboczne prezbiterium oraz trójkondygnacyjna wieżą o konstrukci zrębowej w dolnej części i szkieletowej – w górnej. We wnętrzu znajduje się ikonostas przywieziony z Sambora w 1912 roku. Posiada on rzadko spotykany, schodkowy układ ikon. Obok cerkwi znajduje się cmentarz wojskowy z czasu pierwszej wojny światowej.

Kotań – wieś w Beskidzie Niskim w gminie Kempna (pow. jasielski, woj. podkarpackie). Cerkiew pw. Świętych Kosmy i Damiana została zbudowana prawdopodobnie na przełomie XVIII i XIX wieku, chociaż niektórzy za datę jej powstania przyjmują rok 1841. W 1963 roku cerkiew została całkowicie rozebrana. Uszkodzone elementy zostały naprawione, a zniszczone wymiennione. Całość została powtórnie złożona i zabezpieczona. Na czas remontu ikonostas i pozostałe wyposażenie cerkwi zabrano do konserwacji. Do dnia dzisiejszego znajdują się one w Muzeum w Łańcucie. Cerkiew jest budowlą orientowaną o konstrukcji zrębowej w całości obitą gontem. Posiada charakterystyczny dla świątyń łemkowskich trójdzielny podział na nawę, babiniec i prezbiterium. Nawę i prezbiterium przykrywają łamane dachy namiotowe. We frontonie znajduje się wysoka wieża o pochyłych ścianach, z pozorną latarnią na szczycie. Cerkiew otoczona jest ogrodzeniem na kamiennej podmurówce. Obok urządzono niewielkie lapidarium, w którym umieszczono kamienne krzyże zebrane w okolicy. Obecnie cerkiew wykorzystywana jest jako kościół rzymsko-katolicki. Opiekę nad zabytkiem sprawuje Towarzystwo Miłośników Krempnej i Okolicy.

Krasna – wieś w Kotlinie Jasielsko-Krośnieńskiej w gminie Korczyna (pow. krośnieński, woj. podkarpackie).  Cerkiew grecko-katolicka pw. św. Michała Archanioła została wzniesiona w 1912 roku. Jej projektantem był lwowski architekt Wasylij Nahirnyj. Jest to murowana budowla krzyżowo-kopułowa. Po zakończeniu drugiej wojny światowej wysiedlono do ZSRR ludność rusińską (tzw. Zamieszańców). Od tego czasu cerkiew użytkowana jest jako kościół rzymsko-katolicki.

Krempna

Kwiatoń

Liskowate

Malawa

Michniowiec

Mochnaczka

Myscowa

Nowosielce Kozickie

Olchowiec

Polana

Polany

Posada Rybotycka

Równia

Rzepedź

Smolnik

Szczawne

Śnietnica

Świątkowa Mała

Świątkowa Wielka

Trzciana

Turzańsk

Tylawa

Tylicz

Uście Gorlickie

Wisłok Wielki

Wojtkkowa

Wola Niżna

Wróblik Królewski

Wróblik Szlachecki

Wysowa

Zawadka Rymanowska

Zdynia

Zyndranowa

Żłobek